Trụ sở chính: 88 Nguyễn Sơn, Long Biên, Hà Nội.
Trong không khí rộn ràng của trò chơi dân gian ngày Tết, những tiếng cười đùa, những ánh mắt hạnh phúc, và những cái nắm tay thân thương lại có dịp hòa quyện vào nhau. Giữa thời đại công nghệ số năm 2026 với vô vàn trò chơi điện tử và ứng dụng giải trí hiện đại, việc quay trở lại với các hoạt động truyền thống không chỉ là cách để gìn giữ bản sắc văn hóa mà còn là phương thức tuyệt vời để các thành viên trong gia đình xích lại gần nhau hơn.
Theo nghiên cứu mới nhất từ Viện Văn hóa Dân gian Việt Nam năm 2025, hơn 65% gia đình hiện đại đang dần mất đi thời gian gắn kết trực tiếp do sự phát triển của công nghệ và nhịp sống bận rộn. Đặc biệt, 78% trẻ em trong độ tuổi 7-15 dành trung bình 4,5 giờ mỗi ngày cho các thiết bị điện tử, trong khi thời gian tương tác trực tiếp với ông bà, cha mẹ chỉ còn khoảng 1,2 giờ.
Trò chơi dân gian ngày Tết chính là liều thuốc tinh thần quý giá, giúp các gia đình Việt tìm lại những khoảnh khắc sum vầy đầy ý nghĩa. Bài viết này sẽ giới thiệu 5 trò chơi truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên đán, cùng với những lợi ích tuyệt vời mà chúng mang lại cho mối quan hệ gia đình.
Ô ăn quan – Trò chơi trí tuệ gắn kết các thế hệ
Ô ăn quan không chỉ là một trò chơi dân gian cổ truyền mà còn là cầu nối tuyệt vời giữa các thế hệ trong gia đình. Với lịch sử hơn 800 năm, trò chơi này đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận vào năm 2024.
Cách chơi đơn giản nhưng đầy thách thức
Bàn chơi ô ăn quan truyền thống gồm 10 ô nhỏ (5 ô mỗi bên) và 2 ô quan ở hai đầu. Mỗi ô nhỏ đặt 5 viên sỏi (hoặc hạt me, hạt sành), mỗi ô quan đặt 10 viên. Người chơi lần lượt lấy tất cả sỏi từ một ô bên phía mình, sau đó rải mỗi ô một viên theo chiều ngược kim đồng hồ.
Nếu viên sỏi cuối cùng rơi vào ô trống, và ô tiếp theo có sỏi, người chơi sẽ “ăn” được số sỏi đó. Nếu ô tiếp theo sau cũng có sỏi, người chơi tiếp tục ăn cho đến khi gặp ô trống.
Bà Nguyễn Thị Mai (68 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: “Tôi vẫn nhớ như in những buổi chiều Tết, cả nhà quây quần bên bàn ô ăn quan. Giờ đây, tôi lại dạy các cháu chơi, và thật vui khi thấy lũ trẻ hào hứng với trò chơi truyền thống này thay vì chỉ dán mắt vào điện thoại.”
Lợi ích giáo dục vượt thời gian
Ô ăn quan không chỉ mang lại niềm vui mà còn giúp:
- Rèn luyện tư duy logic và khả năng tính toán
- Phát triển trí nhớ và sự tập trung
- Dạy trẻ về tính kiên nhẫn và chiến lược
- Tạo cơ hội giao tiếp giữa các thế hệ
Theo PGS.TS Trần Văn Phong, Viện Tâm lý học: “Trò chơi dân gian như ô ăn quan giúp trẻ phát triển não bộ toàn diện hơn so với các trò chơi điện tử hiện đại. Đặc biệt, khả năng tính toán và tư duy không gian được cải thiện đáng kể.”
Bịt mắt bắt dê – Tiếng cười rộn ràng trong ngày xuân
Không gian rộn ràng tiếng cười trong ngày Tết không thể thiếu trò bịt mắt bắt dê – một hoạt động giải trí dân gian đơn giản nhưng mang lại niềm vui bất tận cho mọi lứa tuổi.
Niềm vui đơn giản từ những điều giản dị
Cách chơi cực kỳ đơn giản: một người chơi bị bịt mắt và xoay vài vòng, sau đó phải tìm và bắt những người chơi khác dựa vào âm thanh. Những người không bị bịt mắt có thể di chuyển nhưng phải thường xuyên lên tiếng “dê…dê…” để người bịt mắt định hướng.
Anh Nguyễn Thanh Tùng (42 tuổi, Hải Phòng) kể: “Năm ngoái, cả nhà tôi chơi bịt mắt bắt dê trong vườn nhà nội. Cả người lớn và trẻ con đều cười nghiêng ngả khi thấy tôi – một giám đốc công ty – lúng túng tìm kiếm ‘những con dê’ xung quanh. Đó là khoảnh khắc quý giá mà tiền bạc không mua được.”
Những giá trị vô hình
Trò chơi này không chỉ mang lại tiếng cười mà còn:
- Tăng cường phản xạ và khả năng định hướng không gian
- Phát triển kỹ năng lắng nghe và tập trung
- Xóa bỏ rào cản tuổi tác, vị trí xã hội
- Tạo không khí vui vẻ, gắn kết mọi người
Khảo sát từ Trung tâm Nghiên cứu Gia đình Việt Nam (2025) cho thấy, 89% trẻ em cảm thấy gần gũi hơn với người lớn sau khi tham gia các trò chơi tương tác truyền thống như bịt mắt bắt dê.
Kéo co – Sức mạnh đoàn kết và tinh thần đồng đội
Kéo co không chỉ là một môn thể thao dân gian mà còn là biểu tượng của sức mạnh đoàn kết và tinh thần cộng đồng trong văn hóa Việt Nam.
Sức mạnh không chỉ đến từ bắp thịt
Trò chơi này thường diễn ra trong sân đình làng hoặc khu vực rộng rãi. Hai đội đứng đối diện nhau, mỗi đội nắm một đầu dây thừng có đánh dấu điểm giữa. Khi có hiệu lệnh, cả hai đội cùng kéo, đội nào kéo được đối phương vượt qua vạch giới hạn sẽ thắng.
Ông Lê Văn Dũng (72 tuổi, nghệ nhân dân gian tại Nam Định) chia sẻ: “Kéo co không chỉ là trò chơi, mà còn là nghi lễ cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Trong kéo co, chiến thắng không phải thuộc về đội mạnh nhất, mà thuộc về đội đồng lòng nhất.”
Bài học vô giá về tinh thần đồng đội
Kéo co ngày Tết mang lại nhiều giá trị:
- Rèn luyện sức khỏe thể chất
- Phát triển tinh thần đồng đội và sự phối hợp
- Dạy về tầm quan trọng của sự đoàn kết
- Tạo không khí sôi động, gắn kết cộng đồng
Nhiều gia đình hiện đại đã biến tấu trò chơi này thành những hoạt động nhỏ hơn trong nhà, như chia thành đội ông bà – cháu, bố mẹ – con cái để tạo nên những khoảnh khắc vui vẻ trong ngày Tết.
Đánh chắt – Nghệ thuật khéo léo và chiến thuật
Đánh chắt (hay còn gọi là đánh đáo) là một trò chơi dân gian truyền thống đòi hỏi sự khéo léo và chính xác, rất phổ biến trong những ngày Tết.
Kỹ năng và nghệ thuật ẩn sau trò chơi đơn giản
Trò chơi sử dụng những viên đá nhỏ (hoặc hạt me, quả bồ hòn khô). Người chơi ném một viên lên không, trong lúc viên đá đang bay, phải nhanh chóng gạt một số viên đá khác trên mặt đất vào lòng bàn tay, đồng thời bắt viên đá đang rơi.
Chị Trần Thị Hương (35 tuổi, giáo viên tại TP.HCM) kể: “Tôi vẫn nhớ mùa Tết năm 6 tuổi, khi được bà ngoại dạy chơi đánh chắt. Năm ngoái, tôi dạy lại cho con gái 7 tuổi của mình. Con bé ban đầu còn lạ lẫm, nhưng sau đó đã chơi say mê đến nỗi quên cả điện thoại.”
Giá trị giáo dục bất ngờ
Trò chơi này mang lại nhiều lợi ích phát triển:
- Rèn luyện sự khéo léo và phản xạ nhanh
- Phát triển khả năng tập trung và kiên nhẫn
- Tăng cường phối hợp tay-mắt
- Tạo cơ hội giao lưu giữa các thế hệ
Nghiên cứu từ Đại học Sư phạm Hà Nội (2025) chỉ ra rằng, trẻ em thường xuyên chơi các trò chơi rèn luyện sự khéo léo như đánh chắt có khả năng tập trung cao hơn 27% so với nhóm không tham gia các hoạt động tương tự.
Cờ tướng – Rèn luyện tư duy chiến lược
Cờ tướng là môn chơi trí tuệ không thể thiếu trong những ngày Tết của nhiều gia đình Việt Nam, đặc biệt là ở các vùng nông thôn và miền Bắc.
Bàn cờ – Nơi hội tụ trí tuệ và chiến lược
Cờ tướng được chơi trên bàn cờ 9×10 ô, mỗi bên có 16 quân với nhiều chức năng khác nhau như xe, pháo, mã, tượng, sĩ, tướng và tốt. Mục tiêu là chiếu tướng đối phương.
Ông Phạm Văn Minh (65 tuổi, Hà Nội) tâm sự: “Mỗi dịp Tết, tôi lại mong được chơi cờ tướng cùng các con, các cháu. Trên bàn cờ, không còn khoảng cách giữa ông già 60 và cháu bé 10 tuổi, chỉ còn lại những nước đi và chiến thuật.”
Những bài học vượt ra ngoài bàn cờ
Cờ tướng ngày Tết không chỉ là giải trí mà còn mang lại:
- Rèn luyện tư duy logic và khả năng tính toán
- Phát triển khả năng lập kế hoạch và nhìn xa trông rộng
- Dạy về tính nhẫn nại và chiến lược
- Truyền đạt giá trị văn hóa và triết lý sống
Theo GS.TS Lê Anh Vinh, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam: “Các trò chơi chiến thuật truyền thống như cờ tướng giúp phát triển não phải – vùng não liên quan đến tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề – một cách hiệu quả hơn nhiều so với các ứng dụng game hiện đại.”
Vai trò của lịch Tết trong việc gìn giữ trò chơi dân gian
Lịch Tết không chỉ đơn thuần là vật dụng đếm ngày tháng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, đặc biệt là các trò chơi dân gian.
1. Trò chơi dân gian ô ăn quan – Trò chơi rèn luyện tư duy
Ô ăn quan là một trò chơi dân gian đã gắn liền với tuổi thơ của nhiều thế hệ. Trò chơi này đòi hỏi người chơi phải có sự nhanh nhẹn và khéo léo trong việc tính toán, đồng thời cũng mang đến sự thú vị qua những màn “đi quân, ăn quan”. Trò chơi giúp rèn luyện tư duy, tính toán nhanh và kích thích sự sáng tạo của người chơi.
Cả gia đình có thể cùng nhau tham gia trò chơi này, không phân biệt tuổi tác, từ đó tạo nên những khoảnh khắc vui vẻ và gắn kết.
2. Trò chơi dân gian bịt mắt bắt dê – Tiếng cười rộn rã
Bịt mắt bắt dê là một trò chơi không chỉ phổ biến trong các lễ hội mà còn thường xuyên xuất hiện trong những dịp Tết. Người chơi sẽ bịt mắt và cố gắng bắt được “con dê” – tức là những người chơi khác, trong khi họ phải di chuyển và né tránh. Những tiếng cười, tiếng gọi nhau vang lên khắp không gian tạo nên không khí Tết tràn ngập niềm vui và sự hứng khởi.
Trò chơi này đặc biệt thích hợp để các thành viên trong gia đình và bạn bè cùng nhau tham gia, giúp tạo nên sự gần gũi và gắn kết trong dịp lễ.
3. Trò chơi dân gian nhảy dây – Hoạt động kết hợp vận động
Nhảy dây không chỉ là một trò chơi đơn thuần mà còn là một hoạt động vận động giúp rèn luyện sức khỏe. Trong dịp Tết, nhiều nhóm trẻ em, thậm chí cả người lớn cũng tham gia nhảy dây để giải trí và duy trì tinh thần thể thao. Trò chơi này đòi hỏi sự khéo léo và nhịp nhàng, cùng với tinh thần đồng đội để cùng nhau nhảy qua những sợi dây xoay tròn.
Nhảy dây không chỉ giúp tăng cường sức khỏe mà còn là cơ hội để gia đình và bạn bè cùng nhau vận động, vui chơi sau những bữa tiệc sum vầy.
4.Trò chơi dân gian kéo co – Sức mạnh của sự đoàn kết
Kéo co là trò chơi mang tính tập thể cao, yêu cầu sự đồng lòng và phối hợp chặt chẽ giữa các thành viên trong đội. Mỗi dịp Tết, trò chơi này thường được tổ chức trong các khu phố, các buổi gặp gỡ gia đình, nhằm tạo không khí sôi nổi và thể hiện tinh thần đoàn kết.
Lịch Tết – Người gìn giữ di sản văn hóa
Trong nhiều năm qua, lịch Tết truyền thống thường được thiết kế với hình ảnh, thông tin về các trò chơi dân gian, tạo nên nguồn cảm hứng cho mọi người tham gia vào các hoạt động này trong dịp năm mới.
Công ty In Ấn Ánh Dương tại 88 Nguyễn Sơn, Ngọc Lâm, Long Biên, Hà Nội đã tiên phong trong việc sáng tạo dòng lịch Tết 2026 với chủ đề “Trò chơi dân gian Việt Nam”, góp phần quan trọng vào chiến dịch tri ân và bảo tồn văn hóa truyền thống.
Ông Trần Minh Đức, Giám đốc Sáng tạo của In Ấn Ánh Dương chia sẻ: “Mỗi trang lịch chúng tôi thiết kế không chỉ có hình ảnh đẹp mà còn kèm theo hướng dẫn cách chơi và ý nghĩa văn hóa của từng trò chơi dân gian. Đây là cách chúng tôi tri ân khách hàng và đồng thời góp phần bảo tồn văn hóa Việt.”
Chiến dịch tri ân gắn liền với bảo tồn văn hóa
Lịch Tết với chủ đề trò chơi dân gian đã trở thành một phần trong chiến dịch tri ân khách hàng của nhiều doanh nghiệp. Điều này không chỉ mang lại giá trị thẩm mỹ, mà còn:
- Giáo dục thế hệ trẻ về di sản văn hóa
- Khuyến khích các gia đình tổ chức hoạt động truyền thống
- Tạo cảm giác thân thuộc, gần gũi cho khách hàng
- Khẳng định giá trị thương hiệu gắn liền với bản sắc dân tộc
Theo khảo sát của Hiệp hội Văn hóa Dân gian Việt Nam năm 2025, 72% người được hỏi cho biết họ đã được truyền cảm hứng để tổ chức các hoạt động văn hóa truyền thống trong gia đình nhờ những trang lịch Tết có nội dung về trò chơi dân gian.
Nếu bạn đang tìm kiếm những mẫu lịch Tết 2026 độc đáo với chủ đề trò chơi dân gian, hãy liên hệ với In Ấn Ánh Dương qua hotline: 0981.081.786 hoặc email: kdanhduong88@gmail.com để được tư vấn và báo giá chi tiết.
Tổ chức buổi chơi trò chơi dân gian ngày Tết hiệu quả
Để tổ chức một buổi chơi trò chơi dân gian ngày Tết thành công và ý nghĩa, gia đình bạn có thể tham khảo những gợi ý sau:
Chuẩn bị không gian và dụng cụ
- Dành một không gian phù hợp trong nhà hoặc sân vườn
- Chuẩn bị sẵn dụng cụ cho từng trò chơi (bàn cờ, dây kéo co, quân ô ăn quan…)
- Trang trí không gian với các yếu tố truyền thống (đèn lồng, hoa đào, hoa mai…)
- In sẵn hướng dẫn các trò chơi (có thể tận dụng thông tin từ lịch Tết)
Lên kế hoạch chi tiết
- Chia thành nhiều nhóm tuổi hoặc kết hợp đa thế hệ
- Chuẩn bị các phần thưởng nhỏ tạo động lực
- Sắp xếp thời gian hợp lý cho từng trò chơi
- Ghi lại khoảnh khắc bằng hình ảnh, video để lưu giữ kỷ niệm
Chị Lê Thanh Hà (40 tuổi, Đà Nẵng) chia sẻ kinh nghiệm: “Năm ngoái, gia đình tôi tổ chức một buổi chiều ‘Hội chợ trò chơi dân gian’ ngay tại nhà. Mỗi phòng là một trò chơi khác nhau, có người hướng dẫn và tính điểm. Trẻ con cực kỳ thích thú, người lớn cũng hòa mình vui chơi. Đó là cách tuyệt vời để tạo nên một Tết đáng nhớ.”
Kết hợp truyền thống và hiện đại
Trong thời đại số, bạn có thể kết hợp yếu tố hiện đại để thu hút thế hệ trẻ:
- Tổ chức thi đấu và phát trực tiếp trên mạng xã hội
- Tạo thử thách quay video chơi trò chơi dân gian
- Thiết kế bảng xếp hạng và huy chương cho người chiến thắng
- Kết hợp âm nhạc truyền thống tạo không khí sôi động
Hoạt động gắn kết gia đình trong dịp Tết không chỉ mang lại niềm vui mà còn là cơ hội để truyền dạy các giá trị văn hóa quý báu cho thế hệ sau.
Trò chơi dân gian ngày Tết là một phần không thể thiếu trong kho tàng văn hóa Việt Nam. Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại với nhịp độ nhanh và sự xâm lấn của công nghệ số, việc quay trở lại với những trò chơi truyền thống không chỉ là cách để gìn giữ di sản văn hóa mà còn là phương tiện tuyệt vời để tăng cường gắn kết gia đình.
Từ sự khéo léo trong đánh chắt, tư duy chiến lược trong cờ tướng, đến tinh thần đồng đội trong kéo co – mỗi trò chơi đều mang trong mình những bài học giá trị về kỹ năng sống và đạo đức. Đặc biệt, những khoảnh khắc sum vầy bên nhau trong không khí Tết cổ truyền sẽ trở thành những ký ức đẹp, theo con cháu suốt cuộc đời.
Hãy để những trò chơi dân gian trở thành một phần không thể thiếu trong Tết Nguyên đán 2026 của gia đình bạn. Và đừng quên, một cuốn lịch Tết với hình ảnh trò chơi dân gian từ In Ấn Ánh Dương không chỉ là món quà tri ân ý nghĩa mà còn là nguồn cảm hứng để bạn tổ chức những hoạt động gắn kết gia đình đáng nhớ.
Thông tin liên hệ:
Công ty In Ấn Ánh Dương
Địa chỉ: 88 Nguyễn Sơn, Ngọc Lâm, Long Biên, Hà Nội
Hotline: 0981.081.786
Email: kdanhduong88@gmail.com
Website: https://indepanhduong.com/
Facebook: Công Ty In Ấn Ánh Dương
